Dziś poznasz liczebniki porządkowe w hiszpańskim, nauczysz się także stopniowania przymiotników.
La tierra – tekst po hiszpańsku
La Tierra es el tercer planeta desde el Sol y el quinto más grande de los planetas del Sistema Solar.
Es también el más grande, con más masa y el más denso de los cuatro planetas rocosos que forman el Sistema Solar. A veces se la conoce como el Mundo o el Planeta Azul.
El volumen de la Tierra es más de un millón de veces menor que el Sol y la masa de la Tierra es nueve veces mayor que la de su satélite, la Luna. La temperatura media de la superficie terrestre es de unos 15°C.
La Tierra se formó al mismo tiempo que el Sol y el resto del Sistema Solar, hace unos 4540 millones de años.
El 71% de la superficie de la Tierra está cubierta por agua. Es el único planeta del Sistema Solar donde agua puede permanecer en estado sólido, líquido o gaseoso en la superficie. El agua ha sido esencial para la vida. La Tierra es uno de los dos cuerpos rocosos del Sistema Solar donde llueve (el otro es Titán).
La Tierra posee un único satélite natural, la Luna. El sistema Tierra-Luna es bastante singular, debido al gran tamaño relativo del satélite.
Liczebniki porządkowe w hiszpańskim – nagranie i tłumaczenie tekstu
ZOBACZ TŁUMACZENIE
Ziemia jest trzecią planetą od Słońca i piątą co do wielkości z planet Układu Słonecznego.
Jest to także największa, najbardziej masywna i najgęstsza z czterech planet skalistych tworzących Układ Słoneczny. Czasami nazywany jest Błękitnym Światem lub Planetą.
Objętość Ziemi jest ponad milion razy mniejsza od Słońca, a masa Ziemi jest dziewięć razy większa od masy jej satelity, Księżyca. Średnia temperatura powierzchni Ziemi wynosi około 15°C.
Ziemia powstała w tym samym czasie co Słońce i reszta Układu Słonecznego, około 4,54 miliarda lat temu.
71% powierzchni Ziemi pokrywa woda. Jest to jedyna planeta w Układzie Słonecznym, na której woda może pozostać na powierzchni w stanie stałym, ciekłym lub gazowym. Woda była niezbędna do życia. Ziemia jest jednym z dwóch ciał skalistych w Układzie Słonecznym, na których pada deszcz (drugim jest Tytan).
Ziemia ma tylko jednego naturalnego satelitę – Księżyc. Układ Ziemia-Księżyc jest dość wyjątkowy ze względu na duży względny rozmiar satelity.
Słówka:
| JĘZYK HISZPAŃSKI | JĘZYK POLSKI |
|---|---|
| la Tierra | Ziemia |
| tercero | trzeci |
| desde | od |
| el Sol | Słońce |
| quinto | piąty |
| el planeta | planeta |
| Sistema Solar | Układ Słoneczny |
| denso | gęsty |
| rocoso | skalisty, zbudowany ze skał |
| formar | formować, tworzyć |
| a veces | czasami |
| conocer | znać |
| el Mundo | Świat |
| azul | niebieski |
| el volumen | objętość |
| un millión | milion |
| menor | mniejszy |
| la masa | masa |
| mayor | większy |
| un satélite | satelita |
| la Luna | księżyc |
| medio / media | średni / średnia |
| la superficie | powierzchnia |
| terrestre | ziemski |
| cubierto | pokryty |
| permanecer | utrzymywać się |
| el estado sólido | stan stały |
| el estado líquido | stan ciekły |
| el estado gaseoso | stan gazowy |
| esencial | konieczny |
| la vida | życie |
| un cuerpo | ciało |
| llover | padać (o deszczu) |
| llueve | pada deszcz |
| el Titán | Tytan |
| poseer | posiadać |
| único | jedyny |
| bastante | dość |
| singular | szczególny |
| debido | z uwagi / z powodu |
| el tamaño | rozmiar |
| relativo | względny, relatywny |
Liczebniki porządkowe w hiszpańskim
Ziemia jest trzecią planetą od Słońca i piątą pod względem wielkości planetą Układu Słonecznego. To zdanie pojawia się w tekście nieprzypadkowo – służy do wprowadzenia nowego zagadnienia, liczebników porządkowych.
Liczebniki porządkowe w hiszpańskim podobnie jak w języku polskim – służą do określania kolejności (pierwszy, drugi, siódmy, etc…):
primero – pierwszy
segundo – drugi
tercero – trzeci
cuarto – czwarty
quinto – piąty
sexto – szósty
séptimo – siódmy
octavo – ósmy
noveno – dziewiąty
décimo – dziesiąty
Jak tworzy się liczebniki porządkowe określających rzeczowniki w rodzaju męskim? Uwagę trzeba tu zwrócić na dwa z nich: pierwszy i trzeci.
Kiedy liczebnik porządkowy „primero” lub „tercero” stoi bezpośrednio przed rzeczownikiem rodzaju męskiego, traci końcowe „-o”. Jego forma jest wówczas następująca:
- el primer día – pierwszy dzień
- el secundo día – drugi dzień
- el tercer día – trzeci dzień
- el cuarto día – czwarty dzień
Jeśli nie pamiętasz liczb po hiszpańsku, obejrzyj ten film dla przypomnienia:
Stopniowanie przymiotników w hiszpańskim
Jak powiedzieć „dobry”, „lepszy”, „najlepszy” po hiszpańsku? To w większości przypadków bardzo proste. Z pewnością sobie poradzisz! Stopniowanie przymiotników w hiszpańskim odbywa się według określonych zasad:
- Po pierwsze, stopień wyższy tworzy się poprzez dodanie słówka „más” przed przymiotnikiem;
- Po drugie, stopień najwyższy tworzy się poprzez dodanie słówka „el más” lub „la más” przed przymiotnikiem, w zależności od tego, jaki jest jego rodzaj gramatyczny.
Na przykład:
grande – duży
más grande – większy
el más grande – największy
Tú coche es más grande – Twój samochód jest większy
Tú coche es el más grande – Twój samochód jest największy
A jak wygląda stopniowanie przymiotników nieregularnych? Oczywiście nie podlega ono powyższemu schematowi. Form wyższych i najwyższych tych przymiotników trzeba po prostu nauczyć się na pamięć:
bueno – dobry
mejor – lepszy
el mejor – najlepszy
malo – zły
peor – gorszy
el peor – najgorszy
Chcesz opanować stopniowanie w języku hiszpańskim? Sprawdź ten obszerny wpis, aby nauczyć się tego zagadnienia szybko i efektywnie!
„Pada deszcz” i „pada śnieg” po hiszpańsku
Jak powiedzieć po hiszpańsku, że pada – deszcz lub śnieg? Inaczej niż w języku polskim, nie robi się tego za pomocą dwuwyrazowej konstrukcji. Służą do tego dwa czasowniki:
- ilueve – oznaczający „pada deszcz”, dosłownie: „deszczyć” (bezokolicznik: ilover);
- nieva – oznaczający „pada śnieg”, dosłownie: „śnieżyć” (bezokolicznik: ilover).
Do mówienia o pogodzie w hiszpańskim używa się też często konstrukcji „hace + stan pogody” (znasz ją już z jednej z poprzednich lekcji):
Na przykład: . hace calor – jest upał, hace viento – wieje wiatr, hace viento – wieje wiatr czy hace frío – jest zimno (mróz).
Liczebniki porządkowe w hiszpańskim – podsumowanie
Podsumowując, liczebniki porządkowe i stopniowanie przymiotników w hiszpańskim to dość łatwe zagadnienia. Wymagają jedynie nauczenia się kilku zasad i zwrotów na pamięć. Jeśli znasz już teorię, pora na ćwiczenia!